چگونه تابعیت ایران را بگیریم؟ مراحل قانونی اخذ تابعیت ایران چیست؟ برای این پرسش‌ها قانون مدنی و مهاجر پذیری کشور شروط، مفاد و اصولی را مطرح کرده است. در واقع افراد خارجی با روش‌های تحصیل، ازدواج و تولد یا دیگر راه‌ها امکان اخذ تابعیت ایران را خواهند داشت. از طرفی با داشتن شرایط و طی شدن مراحل اداری و ارزیابی‌ها می‌توان برای دریافت تابعیت ایران اقدام نمود. گرفتن هر نوع اقامت و سپس تابعیت در کشور ایران با مشاوره و راهنمایی وکیل خبره در این زمینه راحت و سریع‌تر خواهد بود و وکیل پایه یک دادگستری آقای روشن قوردوئی میلان از بهترین اشخاص باتجربه در این زمینه است.
برای اخذ تابعیت ایران طبق ماده ۹۷۹ قانون مدنی، فرد خارجی با تابعیتی دیگر باید به سن قانونی ۱۸ سال رسیده باشد و از تمکن مالی کافی و مشروط برای خود و همراهان یا خانواده برخوردار باشد. همچنین باید ۵ سال به صورت متوالی یا متناوب در خاک ایران سکونت نمایند و در کشور زادگاه خود، فراری از زندان نباشد. سلامت جسمی و روحی، عدم محکومیت کیفری و سوء پیشینه، ارائه گواهی تسلط به زبان فارسی و آشنایی به قانون اساسی و تاریخ کشور، انجام سوگند وفاداری و برخورداری از مدارک معتبر هویتی از جمله دیگر شرایط اخذ تابعیت کشور ایران است. با وجود این شرایط، مراحل قانونی اخذ تابعیت ایران چیست؟ آیا همه افراد خارجی به راحتی می‌توانند این مراحل را برای اخذ پاسپورت ایران طی کنند؟ برای کسب آگاهی درباره این مسائل در ادامه مراحل اصلی و مهم اخذ تابعیت ایران مطرح شده است.
اولین گام برای گرفتن تابعیت و شهروندی ایران، دریافت و تکمیل فرم درخواست سفارتخانه ایران یا وزارت امور خارجه در کشور خود است. این فرم شامل اطلاعات هویتی و شخصی فرد، نوع اقامت و نحوه مهاجرت، طرح دلایل اخذ این تابعیت و دیگر موارد است.
تحویل و ارائه مدارک معتبر هویتی، پزشکی و تمکن مالی یا مدارک بانکی برای اثبات توانایی مالی فرد متقاضی تابعیت ایران الزامی است. علاوه بر حضوری به صورت آنلاین و اینترنتی نیز می‌توان اقدام به اخذ تابعیت و ضمیمه نمودن اسناد و مدارک نمود. این مدارک در مراحل بعد مورد ارزیابی و تایید وزارت خارجه و کنسولگری ایران قرار گرفته و بعد از موافقت جهت فرایند نهایی به عنوان ادله و اثبات استفاده خواهند شد. وجود نقص و کمبود مدارک موجب طولانی‌تر شده فرایند اخذ تابعیت و جعل این موارد باعث رد درخواست برای فرد خواهد شد.
با توجه به نوع تابعیت مانند تولد، ازدواج و دیگر موارد میزان هزینه اخذ و دریافت شهروندی متفاوت خواهد بود. همچنین تعداد افراد متقاضی و درخواست مهاجرت و تابعیت به صورت خانوادگی نیز با نوسان هزینه برای متقاضیان همراه خواهد بود. برای ترجمه، کنسولگری، پزشکی ثبت درخواست اولیه، تهیه مدارک و دیگر مراحل نیز به هزینه‌هایی نیاز خواهد بود.
مراجعه به کنسولگری و سفارت گام بعدی برای اخذ تابعیت بوده که برای انجام مصاحبه یا در صورت فراخواندن متقاضی باید انجام گیرد. شرکت در مصاحبه با مقامات مربوطه برای فرد مهاجر الزامی بوده و این امر جهت صحت اطلاعات و پرسش سوالات تخصصی و مهم در رابطه با اهداف و قصد متقاضی جهت زندگی در ایران و شهروندی این کشور است.
وزارت امور خارجه مسئول و موظف به بررسی و ارزیابی صلاحیت افراد متقاضی اخذ تابعیت ایران است. این نهاد بعد از آنالیز و تایید مدارک تحویل داده شده و انجام مصاحبه با این گروه‌ها تصمیم نهایی برای قبول یا رد درخواست گرفتن تابعیت را خواهد گرفت. اگر در هر کدام از این مراحل به ویژه بررسی صلاحیت فرد، ایرادی وجود داشته باشد در صورت عدم امکان اصلاح، با ارائه تابعیت به فرد مخالفت خواهد شد.
پس از احراز شرایط کلی و جزئی، انجام دقیق مراحل قبلی و پرداخت هزینه‌های لازم، صدور سند تابعیت انجام خواهد شد. این اسناد به صورت رسمی و معتبر شهروند شدن فرد خارجی متقاضی تابعیت ایران را تایید کرده و تمامی حقوق فرد برای هر دین و کشور آن که درخواست داده، مشمول خواهد شد.
کسب تابعیت از طریق ازدواج، پناهندگی، تولد، تحصیل یا سرمایه‌گذاری با داشتن مدارک مربوطه خاص و یا عمومی محقق خواهد شد. صحت و اعتبار، قانونی بودن و رسمیت این مدارک شرط اساسی قبول آن‌‌ها توسط وزارت خارجه ایران است و در صورت فقدان یا نقص در این موارد فرایند اخذ تابعیت ایران با پیچیدگی و در مدت طولانی‌تر انجام خواهد شد. این مدارک مورد نیاز برای گرفتن تابعیت کشور ایران عبارتند از:
طبق قانون و مقررات مصوب سال ۱۳۱۳ مجلس شورای اسلامی ایران، مواد ۹۷۱ تا ۹۷۶ قانون مدنی به مفاهیم و امور تابعیت پرداخته است. با این وجود در دهه و سال‌های اخیر اصلاحات، حذفیات و مواردی به این قوانین جایگزین شده که از جمله حذف بندهای ۱، ۴ و ۵ از ماده ۹۷۶ است. از طرفی مطابق قانون مصوب سال ۱۳۹۸، فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی و غیرایرانی، تابعیت ایران را دریافت خواهند کرد. همچنین طبق قانون جدید اصلاحی ۱۴۰۱ نیز جذب، ارتقا و تبدیل وضعیت نخبگان، هیئت علمی دانشگاه و مراکز و موسسات آموزشی و پژوهشی که تابعیت کشور دیگر دارند نیز به شرط احراز نبودن مشکل امنیتی از طرف وزارت اطلاعات و به تایید کارگروه شورای عالی انقلاب فرهنگی، بلامانع و ممکن است. اصلاح بند ۲ ماده ۹۸۸، اصلاح ماده ۹۸۹ و ۹۹۰ و دیگر بندهای اخذ تابعیت نیز از دیگر موارد جدید در مقررات و قانون ایران است. طبق ماده ۹۷۹ قانون مدنی نیز با داشتن شرایط و طی شدن مراحل مربوط به اخذ تابعیت ایران توسط تبعه افغانستان، امکان صدور شناسنامه برای این مهاجران وجود خواهد داشت.
اگر چه شروط اخذ تابعیت ایران برای اتباع افغانستان با دیگر ملیت‌های متقاضی یکسان است اما به طور خاص افغان‌های مهاجر به ایران می‌توانند با انتخاب یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری، ازدواج و دیگر موارد، شهروند ایران شوند و از مزایای زندگی و شناسنامه برخوردار گردند. با این وجود داشتن سن ۱۸ سال، سابقه زندگی ۵ ساله در ایران، عدم سوابق محکومیت به جرم، ارائه بیمه درمانی و گواهی سلامت پزشکی، اظهار تعهد به رعایت قوانین جمهوری اسلامی و طی کردن سایر مراحل قانونی اخذ تابعیت ایران برای تبعه افغانستان الزامی است. تهیه مدارک هویتی، ازدواج و پرداخت هزینه‌های اداری مربوطه نیز برای گرفتن تابعیت ایران برای اتباع افغانی و طی کردن روند برای رسیدن به این شهروندی در مدت ۳ تا ۶ ماه لازم و ضروری است.
به طور کلی ازدواج یک زن ایرانی با مرد خارجی یا برعکس مرد غیرایرانی با زن ایرانی تحت شرایطی می‌تواند موجب صدور تابعیت گردد. در صورت ازدواج زن خارجی با مرد ایرانی، تابعیت بدون هیچ محدودیتی به او تعلق خواهد کرد. مهم‌ترین مسئله در اخذ تابعیت ایران از راه ازدواج، دین زوجه یا زوج است. در واقع در این شرایط عقدنامه، شناسنامه‌های طرفین، گذرنامه معتبر زوجین، گواهی سلامت پزشکی، گواهی ازدواج شرعی و قانونی و دیگر مدارک لازم هستند. با توجه به اینکه مرد خارجی پس از ازدواج با زن ایرانی، تا صاحب فرزند شدن از او بدون تابعیت ایران خواهد بود، بهتر است که در این زمینه‌های مهاجرت و اخذ تابعیت از وکیل متخصص و باسابقه در این حوزه کمک دریافت کرد. زیرا پیچیدگی و موانع تابعیت برای مردان خارجی مزدوج با زنان ایرانی بیشتر خواهد بود.
سخن پایانی
اخذ تابعیت ایران و اصل سیستم تابعیتی بر اساس ترکیبی از اصالت خون و اصل خاک بوده و تنها با انجام اقدام و مراحل مربوط به درخواست تابعیت این سند رسمی شهروندی از سوی وزارت خارجه برای متقاضی صادر می‌شود. در واقع داشتن مدارک و آگاهی از پروسه گرفتن شهروندی و تابعیت ایران بدون دریافت کمک و مشاوره از وکیل زمان بر و با موانع یا پیچیدگی‌های زیاد همراه خواهد بود.
بنابراین از خدمات مشاوره‌ای و تخصصی وکیل پایه یک دادگستری آقای روشن قوردوئی میلان در زمینه اخذ تابعیت می‌توان استفاده کرد. در این مقاله نیز به مراحل قانونی اخذ تابعیت ایران و نحوه، مدارک یا قوانین جدید در رابطه با این اقدامات پرداخته شد.
۱) مدت زمان و هزینه اخذ تابعیت ایران چقدر است؟
در واقع این تابعیت در بهترین شرایط نیز چند ماه طول خواهد کشید و هزینه آن نیز در هر زمان متغیر و بدون ثبات است اما برای این دو مورد از طریق وکیل می‌توان با صرف وقت، هزینه و انرژی کمتر به اهداف گرفتن تابعیت راحت‌تر دست یافت.
۲) آیا پس از اخذ تابعیت ایران، می‌توان تابعیت قبلی خود را داشت؟
خیر، تابعیت مضاعف یا فرد دو تابعیتی طبق ماده ۹۸۹ قانون مدنی و در قوانین ایران پذیرفته نشده و تنها با یک تابعیت در خاک ایران می‌توان زندگی نمود.
۳) مهم‌ترین شرایط گرفتن تابعیت ایرانی کدام است؟
داشتن سن قانونی، زندگی متوالی یا نامتناوب به مدت ۵ سال در ایران، عدم سوء پیشینه، آشنایی با زبان فارسی و فرهنگ ایرانی از جمله چند شرط مهم برای اخذ تابعیت ایران است.
